Sakkara’dan Chichen Itza’ya: Dünyanın Dört Bir Yanından 15 Antik Piramit

Piramitler denince aklınıza ilk Mısır geliyorsa tekrar düşünün. Bu inanılmaz yapılar birçok yerde var.

Antik medeniyetlerin mirası olan piramitler, tarih boyunca insanlığın mühendislik ve mimari becerilerinin zirvesini temsil etmişlerdir. Genelde sadece Mısır’da bulunduğu düşünülse de aslında bu anıtlar dünyanın dört bir yanında inşa edilmiştir. Burası yalnızca firavunların, kralların ve liderlerin ebedi dinlenme yerleri değil, aynı zamanda kültürlerin dini ve sosyal inançlarının da yansımalarıdır. Giza’dan Teotihuacan’a, Sakkara’dan Tenochtitlan’a kadar uzanan bu etkileyici yapılar, ziyaretçilerine binlerce yıl öncesinin gizemli dünyasını keşfetme fırsatı sunuyor. İşte dünyanın en ünlü piramitleri.

1. Giza Piramitleri

Dünyanın en ünlü piramitleri yazımıza en bilineni ile başlıyoruz. Bu alandaki en büyük piramit, dördüncü hanedanlık döneminde hüküm süren Firavun Khufu’ya (Keops) aittir. Khufu’nun piramidi, 145 metre yüksekliğiyle “Büyük Piramit” olarak anılır ve Giza’nın en eski piramitlerinden biridir.

UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan Giza, Antik Mısır’ı keşfetmek isteyenler için en önemli noktalardan biridir. Ziyaretçiler piramitlerin içine girebilir ya da uzaktan tüm piramitleri birlikte görmek için mükemmel bir manzara noktasından izleyebilirler. Ayrıca Büyük Sfenks de hemen yakında yer almaktadır. MÖ 2528-2520 yıllarına dayanan bu etkileyici yapının, Firavun Khafra’dan esinlenilerek yapıldığı düşünülmektedir.

2. Teotihuacan

Meksika’da yer alan Teotihuacan, antik bir Mezoamerikan şehridir ve Güneş Piramidi, dünyanın en büyük ve etkileyici piramitlerinden biri olarak bilinir. Piramit, 225 metreye 222 metre taban ölçüleri ve 75 metre yüksekliğiyle dikkat çeker. Teotihuacan, MÖ 400 civarında inşa edilmiş ve bugüne kadar son derece iyi korunmuş bir yapıdır. Ayrıca UNESCO Dünya Mirası alanıdır. Teotihuacan’ı ziyaret edenler, şehri orijinal sokaklardan biri olan Ölüler Bulvarı’nı kullanarak gezebilirler.

3. Sakkara

Mısır’ın antik başkenti Memfis’in mezarlığı olan Sakkara, birçok piramit ve mezar yapısıyla dolu bir alandır. UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan Sakkara, 11 büyük piramit içeren geniş bir bölgedir. Bunlar arasında, ilk piramit olarak bilinen Basamaklı Piramit ve Firavun Djoser’in cenaze kompleksi de bulunur.

Sakkara oldukça büyük bir alanı kapsar, bu yüzden zamanınız sınırlıysa, Serapeum, Djoser’in cenaze kompleksi ve Akhti-Hotep Mastaba gibi önemli yerleri ziyaret etmeye öncelik verebilirsiniz.

4. Chichen Itza

Meksika’nın en etkileyici tarihi alanlarından biri olan Chichen Itza, El Castillo olarak bilinen dünyaca ünlü basamaklı piramide ev sahipliği yapıyor. Yucatan Yarımadası’nın ormanlarında bulunan bu yer, UNESCO Dünya Mirası listesindedir ve Mayalar ile Toltekler tarafından inşa edilmiştir.

Chichen Itza, Meksika’nın en popüler turistik yerlerinden biri, bu yüzden kalabalıklara karşı hazırlıklı olun. Kalabalıktan kaçınmak için sabah erken veya akşam saatlerinde gitmek en iyisi. Genellikle sıcak ve güneşli bir yer olduğu için yanınıza su ve şapka almayı unutmayın.

5. Cestius Piramidi

Cestius Piramidi, MÖ 18 ile 12 yılları arasında Roma’da varlıklı bir yargıç olan Caius Cestius için mezar olarak inşa edilmiştir. Beyaz mermer ve tuğladan yapılmış bu 35 metre yüksekliğindeki piramit, Roma İmparatorluğu’na Mısır’ın dahil edilmesinden sonra artan Mısır etkisiyle bu tarzda inşa edilmiştir. Bugün, piramit sadece özel izinle ziyaret edilebiliyor, ancak dış cephesini görebilirsiniz.

6. Monte Alban

Meksika’da yer alan Monte Alban, Kolomb öncesi yerleşim yeridir. Bu alan büyük ve etkileyici piramitlerle doludur. Monte Alban, yaklaşık 1.500 yıl boyunca Olmekler, Zapotekler ve Mikstekler gibi çeşitli medeniyetler tarafından iskan edilmiş ve zirve döneminde yaklaşık 25.000 kişilik bir nüfusa sahip olmuş. Monte Alban, 2.200’den fazla teras ve birçok piramit yapısıyla tanınıyor. Günümüzde Monte Alban, popüler bir turistik yer ve UNESCO Dünya Mirası alanıdır. Ayrıca kazılardan elde edilen buluntuların sergilendiği küçük bir müze de bulunmaktadır.

7. Brihadisvara Tapınağı

Dünyanın dört bir yanından piramitler yazımıza devam ediyoruz. Chola İmparatorluğu liderlerinin inşa ettiği önemli Hindu tapınaklarından biri olan Brihadisvara Tapınağı, etkileyici merkezi piramit yapısıyla dikkat çeker. 1003-1010 yılları arasında, Rajaraja I’in hükümdarlığı döneminde Hindu tanrısı Shiva’ya adanarak inşa edilmiştir.

Tapınak, özellikle gün doğumu ve gün batımında en güzel halini alır; bu zamanlarda, kızıl güneş tapınağı büyüleyici bir şekilde aydınlatır. Brihadisvara Tapınağı, ‘Büyük Yaşayan Chola Tapınakları’ olarak bilinen bir tapınak grubunun parçasıdır ve Tamil Nadu’daki en popüler turistik yerlerden biri olmaya devam etmektedir.

8. Dahşur

Dahşur, eski Mısır’ın on bir piramidine ev sahipliği yapmış bir yer olmasına rağmen, günümüze çok azı ulaşmıştır. Ancak, Mısır piramitlerini sakin ve huzurlu bir ortamda görmek isteyenler için Dahşur ideal bir destinasyondur. Giza ve Sakkara’nın aksine, Dahşur turist akınına uğramıyor, bu nedenle Kızıl Piramit ve Eğik Piramit gibi antik yapılar burada rahatlıkla keşfedilebiliyor.

Dahşur’un en ünlü yapısı, Dördüncü Hanedanlığın kurucusu ve Khufu’nun babası olan Firavun Sneferu tarafından inşa edilen Kızıl Piramit’tir. Bu piramit, tarihte inşa edilen en eski ikinci piramit olup, Sneferu’nun burada gömüldüğüne inanılmaktadır.

9. Tenochtitlan

Meksika’daki Tenochtitlan, 1325 yılında Aztekler tarafından başkent olarak kuruldu ve en parlak döneminde Montezuma II (Motecuhzoma II) tarafından yönetildi. O dönemde Tenochtitlan, 200.000 kişilik nüfusu, devasa piramitleri ve şehri dört bölgeye ayıran belirgin sokaklarıyla büyüleyici ve gelişen bir şehir halindeydi.

Bugün, Tenochtitlan’ın kalıntıları modern Mexico City tarafından neredeyse tamamen yutulmuştur ve bu yüzden kalıntıları bulmak zor olabilir. Ancak kazılan bölgelerde, Templo Mayor da dahil olmak üzere beş tapınak yer almaktadır ve bu alanlar UNESCO Dünya Mirası olarak korunmaktadır.

10. Cahuachi

Cahuachi, Nazca halkının bir hac yeri olarak kabul edilir. Halen aktif bir arkeolojik alan olan Cahuachi, kum ve kilden yapılmış kerpiç piramitler ve mezarlıklarla dolu. Cahuachi hakkında çok az bilgiye sahip olsak da, Nazca Çizgileri’ne bakan konumu nedeniyle törensel bir alan olduğuna inanılıyor. Ayrıca, Estaquería olarak bilinen ve arkeologlar tarafından mumyalama amacıyla kullanıldığı düşünülen başka bir alan da burada yer alıyor. Cahuachi’yi içeren genel bir Nazca turu yaklaşık 3 saat sürüyor.

11. Kalikslahuaca

Meksika’nın Toluca kenti yakınlarındaki Calixtlahuaca, bir zamanlar Matlatzinca halkının yaşadığı gelişen bir şehir olan, iyi korunmuş bir Aztek arkeolojik alanı. Calixtlahuaca, büyüleyici ve etkileyici bir dizi yapıya, özellikle de geniş piramit benzeri tapınaklara sahip. Bugün bu alanın kalıntıları geniş olmasa da, hala değerli kabul ediliyor. Belki de bu nedenle, turistlerle dolup taşmıyor ve ziyaretçiler buranın sakinliğinin tadını çıkarabiliyor.

12. El Tajin

Dünyanın en ünlü piramitleri listemize devam ediyoruz. Meksika’nın Veracruz eyaletindeki El Tajin, başlangıçta Totonac eyaletinin başkentiydi ve günümüzde oldukça iyi korunmuş bir arkeolojik alandır. El Tajin, ‘Tajin’ adıyla Totonacların gök gürültüsü, şimşek ve yağmur tanrısına atıfta bulunur. Bu alan, UNESCO Dünya Mirası listesindedir ve halka açıktır, ancak büyük bir kısmı henüz kazılmamıştır. El Tajin’in en ünlü yapılarından biri, altı basamaklı ve bir zamanlar tapınakla taçlandırılmış olan Niş Piramidi’dir. Sitenin etrafındaki taş kabartmalar ve frizler, El Tajin’de yaşamış olan insanların hayatlarına dair ipuçları veriyor.

13. Uxmal

Uxmal, Meksika’daki Maya yerleşim yerinin kalıntılarına ev sahipliği yapıyor. İlk kez M.Ö. 800’lerde yerleşilmiş olan Uxmal’da birçok tören piramidi bulunuyor. Bu piramitlerin en ünlüsü Kahin Piramidi’dir.

Uxmal, UNESCO Dünya Mirası listesinde ve ayrıca küçük bir müzeye sahip. Merida’dan düzenlenen turlar tüm gün sürebilir. Sesli rehberler birçok dilde mevcut, ek bir ücret karşılığında alınabilir.

14. Tikal

Guatemala’daki Flores yakınlarındaki Tikal Milli Parkı, Maya kültürünün en etkileyici yerlerinden biri olan Tikal’e ev sahipliği yapıyor. Tikal, M.Ö. 300 ile M.Ö. 100 yılları arasında inşa edilen ve ardından M.S. 600-800 yılları arasında daha da genişletilen birçok tapınak ve piramide sahip.

Bugün, Tikal’i ziyaret edenler, iyi korunmuş anıtlar, saraylar, yapılar ve tapınaklarla karşılaşabilir. Bu UNESCO Dünya Mirası alanında, çoğu M.S. 600-900 yılları arasına tarihlenen yaklaşık 3.000 antik yapı bulunuyor ve bunların sadece altısı tamamen ortaya çıkarılabildi.

15. Yaxha

Dünyanın en ünlü piramitleri yazımızın sonuna geldik. Guatemala’nın Peten bölgesindeki Yaxha, eski bir Maya yerleşim yeri ve bu yer, büyüleyici piramitlerin yanı sıra top sahaları ve oyulmuş steller gibi diğer yapılara da ev sahipliği yapıyor. Yaxha, Maya halkı için oldukça önemli bir yerdi ancak kökenleri hakkında çok az şey biliyoruz.

Yaxha, şehir merkezlerine uzak bir konumda yer alıyor, ancak burayı görmek için yapılan yolculuğa gerçekten değer! Acropolis del Norte (Kuzey Akropolis), üç piramit tapınaktan oluşan ve orman örtüsünün üzerinde yükselen muhteşem bir yapı.

Kaynak: 1