Hepimiz Yaşıyoruz! Tükenmişlik Nedir, Nasıl Başa Çıkılır?

Tükenmişlik (Burnout), aslında günlük hayatta hepimizin yaşadığı bir durumdur. Genellikle uzun süreli iş stresi, aşırı çalışma, sürekli baskı altında olma ve duygusal zorlanmanın bir sonucu olarak ortaya çıkar. Tükenmişlik genellikle iş yerinde meydana gelir, ancak herhangi bir stresli durumda da gelişebilir. Kişinin iş veya görevleriyle ilgili sürekli bir başarısızlık hissi, yetersizlik hissi, tükenmişlik, umutsuzluk ve motivasyon kaybı gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu durum, fiziksel ve duygusal enerjinin tükenmesi, depresyon, anksiyete, uyku bozuklukları, konsantrasyon problemleri, bağışıklık sistemi zayıflaması gibi etkilerle sonuçlanabilir.

Aynı zamanda ilişkilerde zorluklar, düşük özgüven, öfke ve huzursuzluk gibi sorunları da beraberinde getirir. Tükenmiş hissetmek, kişinin iş performansını olumsuz etkiler ve genel yaşam kalitesini düşürür. Bu nedenle, kişiler genellikle işten uzaklaşma, kendilerini soyutlama ve işe karşı ilgisizlik gibi davranışlar sergiler. Tükenmişlik riskini azaltmak için bazı önlemler almak gerekir. Öncelikle uyku düzeni sağlamak, fiziksel ve zihinsel sağlığa öncelik vermek, stres yönetimi tekniklerini uygulamak ve iş-özel hayat dengesine dikkat etmek gerekir. Ayrıca, destekleyici bir sosyal çevre, hobiler ve ilgi alanlarına zaman ayırmak da stresi azaltabilir. Bu yazımızda tükenmişlik yaşayıp yaşamadığınızın 5 belirtisinden ve bu durumla nasıl başa çıkabileceğinizden bahsedeceğiz. 

Tükenmişliğin 5 yaygın belirtisi

Tükenmiş hissetmek, sürekli stres, duygusal tükenme ve motivasyon kaybı gibi faktörlerin birleşimiyle ortaya çıkan bir durumdur. İş hayatı, eğitim veya kişisel yaşam gibi farklı alanlarda kendini gösterebilir. İşte tükenmişliğin beş belirtisi:

• Yorgunluk: Tükenmişlik, sürekli yorgun hissetme ve enerji eksikliği ile karakterize edilir. Fiziksel ve zihinsel olarak enerjik olma yeteneğiniz azalır.
• Motivasyon kaybı: Tükenmişlik günlük hayatınıza, işinize, hobilerinize ya da diğer aktivitelere olan motivasyonunuzu azaltabilir, hatta tamamen yok edebilir. Daha önce severek gerçekleştirdiğiniz şeyleri yapmak için enerjiniz olmaz.
• Uyku problemleri: Uyku problemleri, tükenmişlik yaşayan birçok insanın karşılaştığı yaygın bir sorundur. Tükenmişlik hissiyle birlikte uyku düzeninde bozulma, uykuya dalamama, sık uyanma, huzursuz veya yetersiz bir uyku deneyimi gibi sorunlar ortaya çıkabilir.
• İştahsızlık: İştahsızlık da tükenmişliğin bir belirtisi olabilir. Tükenmişlik yaşayan birçok kişi iştahında değişiklikler, iştah kaybı veya iştahsızlık sorunuyla karşılaşabilir. Stres, duygusal tükenme ve motivasyon kaybı gibi faktörler, iştah üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.
• İçsel huzursuzluk: Tükenmişlik, sürekli bir iç huzursuzluk hissi ve sinirliliğe neden olabilir.  Küçük şeylerden rahatsız olabilir, sabırsızlık gösterebilir veya başkalarıyla ilişkilerinizde daha tahammülsüz olabilirsiniz.

Bunlar tükenmişliğin en yaygın belirtileridir, ancak bireyde farklı şekillerde ortaya çıkabilir.

Tükenmişlikle başa çıkmanın 5 yolu

Tükenmişlik her insanda farklı bir seyir izlese de, onunla başa çıkmak için hepimizin yapabileceği bazı şeyler var:

• Ekran sürenizi gözden geçirin: Telefon, bilgisayar veya televizyon gibi elektronik cihazların kullanımını azaltmaya çalışın. Belirli bir zaman diliminde ekran sürenizi sınırlayarak, kendinize daha fazla boş zaman ve zihinsel dinlenme fırsatı tanıyabilirsiniz.
• Kendinize özen gösterin: Tükenmiş hissetmekle başa çıkmak için kendinize özen göstermek önemlidir. Fiziksel, duygusal ve zihinsel sağlığınızı destekleyecek şeyler yapmaya öncelik verin. Yeteri kadar uyuyun, sağlıklı beslenin, egzersiz yapın ve hobilerinize zaman ayırın. Kendinizi şımartabileceğiniz küçük ödüller de verebilirsiniz.
• Ara verin: Sürekli olarak çalışmak ve stres altında olmak tükenmişlik hissini artırabilir. Düzenli olarak ara vermek, zihinsel ve duygusal enerjinizi yenilemenize yardımcı olabilir. Hafta sonları kendinize zaman ayırarak dinlenmek ve yenilenmek için fırsat yaratın. Tatil yapmak veya değişik ortamlarda vakit geçirmek de stresle başa çıkmanızı sağlayacaktır.
• Bir ruh sağlığı uzmanı ile konuşun: Tek başınıza tükenmişlikle başa çıkmak zor olabilir. Terapi ya da danışmanlık hizmeti alarak bu süreci daha kolay ve hızlı geçirebilirsiniz.
• Değişime açık olun: Tükenmişlik genellikle rutin ve tekrarlayan bir yaşam tarzından kaynaklanır. Bu nedenle, değişime açık olmak önemlidir. Rutinlerinizi ve alışkanlıklarınızı gözden geçirin ve gerekirse değiştirin. Yeni hobiler keşfedin, farklı aktivitelere katılın veya yaşamınızda denge sağlayacak yeni bir düzen oluşturun. Değişim, tükenmişlik hissinin azalmasına ve yaşamınıza yeni bir perspektif katmanıza yardımcı olabilir.

Kaynak: https://www.healthline.com/health/mental-health/signs-burnout-and-how-to-stop-it#how-to-face-burnout